Thuốc co mạch
- Tất cả các thuốc tê tiêm đều có đặc tính gay giãn mạch, đặc tính này khác nhau ở từng loại thuốc. Do vậy, sau khi chích thuốc tê có thể gây ra các phản ứng sau:
- Tăng hấp thu thuốc tê vào hệ tuần hoàn tạo nồng độ cao trong máu
- Giảm thời gian và hiệu quả tác dụng của thuốc tê do khuếch tán vào máu
- Gia tăng chảy máu tại vị trí làm thủ thuật
1.Vai trò của thuốc co mạch:
- Làm giảm lượng máu đến nơi làm thủ thuật, làm chậm hấp thu thuốc tê vào máu nên giảm độc tính
- Tăng hiệu quả và thời gian tác dụng của thuốc tê do giữ thuốc tê tiếp xúc với dây thần kinh lâu hơn
- Làm giảm chảy máu tại chỗ giúp dễ làm thủ thuật
2.Cơ chế tác dụng của thuốc co mạch:
- Là chất trung gian dẫn truyền thần kinh
- Là nội tiết của vỏ thượng thận
- Tác động nên các thụ thể Adrenergic, các thụ thể này có ở hầu hết các mô trong cơ thể, có hai loại thụ thể Adrenergic dựa trên tác động ức chế hay kích thích cơ trơn:
- Thụ thể α ( α1 và α2) tập trung ở các mạch máu nhỏ ở da và niêm mạc, khi kích thích gây co cơ trơn ở thành mạch, tăng chuyển hóa glucose ở gan
- Thụ thể β : β1 tập trung ở sợi cơ tim và ruột non khi kích thích làm tăng nhịp tim, tăng trương lực cơ tim,tăng chuyển hóa Glucose ở cơ, β2 tập trung ở cơ tron thành mạch, khí – phế quản, tử cung. Khi kích thích gây giãn mạch, giãn khí phế quản
3.Các thuốc co mạch điển hình:
Các thuốc co mạch để được dung dưới dạng muỗi HCl, bị oxy hóa trong không khí ở nhiệt độ cao hay có mặt của kim loại nặng.Thuốc tê có chất co mạch có hạn sử dụng ngắn hơn so với loại không có thuốc co mạch.
Các thuốc thường dùng:
4.Lựa chọn thuốc co mạch dựa trên cơ sở:
Thời gian phẫu thuật:
Sự hiện diện của thuốc co mạch trong thành phần thuốc tê làm tăng thời gian tác dụng của thuốc, mức độ gia tăng tùy thuộc vào từng loại thuốc tê và cầu trúc mô cần gây tê, tùy theo từng loại phẫu thuật mà chọn lựa loại có thuốc co mạch hoặc không có thuốc co mạch và ở nồng độ là bao nhiêu.
Yêu cầu cầm máu:
Thuốc co mạch làm giảm lượng máu chảy vào dung phẫu thuật nhưng cũng có thể gây chảy máu hậu phẫu khi nồng độ thuốc bắt đầu giảm, làm ảnh hưởng đến việc lành vết thương
Chống chỉ định dùng thuốc co mạch với bệnh nhân:
Cao huyết áp, rồi loạn nhịp tim, đau thắt ngực, nhồi máu cơ tim, bệnh tiểu đường, cường năng tuyến giáp, đang sử dụng thuốc chống trầm cảm IMAO, bệnh nhân dị ứng với sunfit. Để có thể sử dụng thuốc co mạch đối với bệnh nhân trên cần cân nhắc kỹ đánh giá mức độ trầm trọng của bệnh toàn thân, kết hợp chặt chẽ của bác sỹ chuyên khoa để quyết định việc sử dụng liều thích hợp
