Chỉ khâu
1.Định nghĩa
Là vật liệu dạng sợi dùng để buộc mạch máu hoặc khâu mô lại với nhau và giữ chúng cho đến khi vết thương lành hẳn
2.Đặc điểm chung
- Dễ sử dụng, dễ vô khuẩn mà không thay đổi tính chất
- Duy trì lực bền chắc cho đến khi cơ quan khâu lành hẳn
- Không gây hoặc tạo ít phản ứng mô tại chỗ
- Không tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển
- Không phải là chất có tính mao dẫn, chất dị ứng, chất sinh ung
- 3.Phân loại
- Tiêu và không tiêu
- Đơn sợi và đa sợi
- Tự nhiên và tổng hợp
- 3.1.Chỉ tự tiêu và chỉ không tự tiêu
-
.Chỉ tiêu
oƯu điểm
- Không lưu vật lạtrong cơ thể
oKhuyết điểm
- Không biết trướckhoảng thời gian mà sợi chỉ còn đủ lực bền chắc để nâng đỡ vết thương
-
.Chỉ không tiêu
oCần phải cắt bỏ khi vết thương lành
oKhi khâu vùi trong mô nó sẽ được bao bọc vĩnh viển
oƯu điểm
- Lực bền chắclâu dài
oKhuyết điểm
- Lưu vật lạtrong cơ thể
- Ở dạng chỉ đa sợi, nó có thểtạo khoảng trốngcho VK trú ngụ
- 3.2 Chỉ đơn sợi và đa sợi
Đơn sợi
oChế tạo từ 1 sợi nguyên liệu đồng nhất
oƯu điểm
- Do bề mặt trơn, nhẵn cho phép xuyên qua mô với một lực ma sát tối thiểu => dễ thao tác
- Ko có khoảng trốngcho Vi khuẩn trú ngự
oNhược điểm
- Tạo nút buộc khóhơn chỉ đa sợi
- Chỉ cứngnên đầu cắt chỉgây khó chịu khi đâm vào mô xung quanh
- Do tích chất cấu tạođơn sợi=> dễ bị làm hư trong lúc sử dụng hơn chỉ đa sợi ( khi bị gập khúc…)
-
Đa sợi
oƯu điểm
-Dễ sử dụng do mềm, dẻo => khâu dễ hơn, nút buộc đảm bảo hơn chỉ dơn sợi
-Chắc do được bện từ nhiều sợi lại
oNhược điểm
-Có những khoảng trống giữa các sợi chỉ nhỏ=>Tạo nơi trú ẩn cho vi khuẩn
-Hình thành những con đường cho dịch thấm vào sợi chỉ tạo nên hoạt động mao dẫn giúp nhiểm khuẩn lan rộng
- 3.3.Chỉ tự nhiên và chỉ tổng hợp
-
Chỉ tự nhiên: được làm ra từ:
-Mô động vật
-Mô thực vật
-Kim loại
Ưu điểm:
-Dễ sử dụng
-Giá rẻ
Nhược điểm
-Là vật lạ với hệ thống miễn dịch
-Tạo phản ứng tại chỗ gây khó chịu và đau cho bệnh nhân
Chỉ tổng hợp:
oƯu điểm
- Chỉ tiêu rất chắc, tạo phản ứng phụ ít
- Thời gian duy trì lực bền
- Thời gian tiêu hoàn toàn biết trước chính xác
oNhược điểm
- Khó sử dụng nhất là với chỉ dạng đơn sợi
4.Kích cỡ chỉ
-
Cỡ chỉ được xác định theo hệ thống Metric gauge
Càng nhiều số 0 thì đường kính càng nhỏ: 1-0 là chỉ lớn nhất sau đó là 2-0, 3-0….
Cần sử dụng loại chỉ có kích thước nhỏ nhất mà vẫn đảm bảo độ bền căng giản phù hợp với từng loại mô
5.Một số loại chỉ thường được sử dụng
-
5.1 Chỉ Chromic catgut
-
-Thành phần
oLà chỉ phẫu thuật tự tiêu có nguồn gốc từ tự nhiên
oThành phần chứa 97-98% collagen nguyên chất thu được từ chất nhầy của ruột cừu và huyết thanh trong ruột bò
oCác sợi tơ được xử lý bằng muối chromic giúp
- Tăng cường khả năng chống lại các enzyme phân hủy
- Tạo ra một lớp phủ giúp sợi chỉ bền hơn
- Kéo dài thời gian hấp thụ lâu hơn
-Loại chỉ phẫu thuật này có thể giữ vết khâu tốt trong vòng 14-21 ngày
-Chỉ định
Khâu niêm mạc miệng, sàn miệng
- Vết thương rách niêm mạc miệng…
- Phẫu thuật nang nhái, lấy tuyến dưới lưỡi, lấy sỏi…
-Chống chỉ định
oCác bệnh nhân nhạy cảm với thành phần crom và collagen
oCác ca phẫu thuật tái tạo mô trong thời gian dài
5.2.Chỉ Vicryl(polylactic acid)
Là loại chỉ tiêu, tổng hợp, dạng bện
Lực bền chắc tốt
o60% lực bền chắc được duy trì đến ngày thứ 14
oĐến ngày 21 còn 30%
Tự tiêu trong 60- 90 ngày ( đa sợi=> dễ bám thức ăn => thường khuyên BN cắt chỉ sau 7-10 ngày)
Chỉ định
oKhâu dưới da, khâu niêm mạc miệng
oDo đa sợi => có khả năng nhiểm khuẩn => hạn chế khâu da
oKhâu da trong trường hợp khâu đóng khe hở môi ở trẻ
5.3. Chỉ silk
Thành phần
oĐược tạo nên bởi nhiệu loại tằm
oChỉ không tan tự nhiên,đa sợi bện
Ưu điểm
oDễ thao tác, khả năng đi xuyên qua mô tốt
oTạo phản ứng mô ít => cho sẹo ít và vết thương lành tốt
Khuyết điểm
oKo được dùng khi có nhiễm khuẩn
oVì vi khuẩn có thể trú ngụ trong chỉ và trỏ thành nguồn lây nhiễm
oDễ bám thức ăn
oCắt chỉ bệnh nhân cảm thấy khó chịu do mô lành thương bám vào chỉ
Chỉ định ( Kinh nghiệm chủa TA)
oKhâu ngoài da, niêm mạc miệng
oThắt mạch máu
5.4. Chỉ nylon
Là chỉ không tan tổng hợp
Có dạng đơn sợi và đa sợi ( Thường dùng đơn sợi)
Lực bền chắc rất tốt, và tạo phản ứng mô rất ít
Ko gây kích thích, ko giúp cho vi khuẩn tăng trưởng, mềm dẻo, và trơn nhẵn
Nút buộc thường dễ tuột => cần phải thắt 4-6 nút và phải buộc đúng kĩ thuật
Chỉ định ( Kinh nghiệm chủa TA)
oKhâu da
oKhâu nối trong
- Khâu nối ống Sténon
- Khâu nối mạch máu, thần kinh trong vi phẫu