BÀN LUẬN
Sau khi mở đường vào buồng tủy, các lỗ ống tủy xa ngoài, gần ngoài thứ nhất và khẩu cái được phát hiện dễ dàng bằng mắt thường với thám trâm nội nha ở tất cả các răng trong mẫu. Tuy nhiên chỉ có 35% lỗ ống tủy gần ngoài 2 được phát hiện bằng mắt thường với thám trâm nội nha, đặc điểm chủ yếu thường gặp là sự hiện diện của rãnh sàn tủy kéo dài từ lỗ ống tủy gần ngoài 1 đến lỗ ống tủy khẩu cái. Bằng cách dùng thám trâm nội nha bén, chọc thăm dò dọc theo rãnh sàn tủy chiều dài khoảng 3 mm từ lỗ ống tủy gần ngoài 1, lỗ ống tủy được xác định khi có cảm giác đầu thám trâm nội nha trượt vào trong lỗ và bị kẹt hay dính lại trong lỗ khi rút thám trâm ra. Trong một số trường hợp, lỗ ống tủy gần ngoài 2 biểu hiện dưới dạng là một điểm hay đốm sậm màu, nằm trên giao tuyến tạo bởi sàn tủy và thành gần hốc tủy (hình 7).
Vị trí lỗ ống tủy gần ngoài 2 thường gặp trong nghiên cứu này là nằm về phía gần so với đường thẳng nối lỗ ống tủy gần ngoài 1 và lỗ ống tủy khẩu cái, cách lỗ ống tủy gần ngoài 1 về phía trong một khoảng: 1,85 ± 0,64 mm. Ngoài ra, có 19% lỗ ống tủy gần ngoài 2 nằm gần về phía chóp răng hơn so với lỗ ống tủy gần ngoài 1 do có ngà thứ cấp phủ lên trên. Dùng mũi khoan tròn nhỏ lấy đi ngà về phía chóp dưới kính lúp và đèn đội đầu làm bộc lộ lỗ ống tủy gần ngoài 2 sẽ dễ phát hiện hơn. Vị trí lỗ ống tủy gần ngoài 2 thường gặp nói trên cũng tương tự với kết quả nghiên cứu khác [13; 14; 15]. Zhang ghi nhận lỗ ống tủy gần ngoài 2 nằm phía gần so đường thẳng nối lỗ ống tủy gần ngoài 1 với lỗ ống tủy khẩu cái và cách lỗ ống tủy gần ngoài 1 là 1,47 mm hướng về lỗ ống tủy khẩu cái [15]. GoŠrduysus xác định lỗ ống tủy gần ngoài 2 cách lỗ ống tủy gần ngoài 1 là 1,81 mm, cách đường
hẳng nối lỗ ống tủy gần ngoài 1 và lỗ ống tủy khẩu cái là 0,69 mm [13]. Theo Kulild và Peter thì khoảng cách giữa hai lỗ ống tủy gần ngoài và gần ngoài 2 là 1,82 mm [14]. Phần lớn hướng các ống tủy gần ngoài 2 được ghi nhận trên phim X quang chụp theo hướng ngoài trong là ống tủy cong lồi về phía gần, và trên phim X quang chụp theo hướng gần xa là cong lồi về phía ngoài. Chiều hướng ống tủy gần ngoài 2 mà chúng tôi mô tả trên
cũng được ghi nhận trong nghiên cứu của GoŠrduysus [13]. Khi đưa trâm nội nha vào lỗ ống tủy gần ngoài 2 từ hướng trong xa thì đầu trâm sau khi vào lỗ ống tủy khoảng 2 - 3 mm bị vướng vào vách gần của ống tủy gần ngoài 2 nên
không thể đi sâu thêm được nữa. Để có thể vượt qua chỗ cong này, phải dùng mũi khoan tròn nhỏ cổ dài làm loe rộng miệng lỗ ống tủy gần ngoài 2 về phía gần. Thủ thuật này là “countersinking” [14]. Thủ thuật làm loe rộng lỗ ống tủy gần ngoài 2 về phía gần, và lấy đi ngà về phía chóp phải được thực hiện chính xác vì càng đi sâu về phía chóp thì đường kính chân răng càng hẹp nên rất dễ bị thủng. Để làm tốt điều này, nhà lâm sàng cần dùng kính phóng đại với nguồn sáng mạnh và các dụng cụ đặc biệt như: mũi khoan Mueller, LN hay các đầu siêu âm SP1, ST 21… Một số tác giả [6] dùng kính hiển vi điện tử quét đo được khoảng cách trung bình giữa lỗ chóp ống tủy gần ngoài 2 và chóp chân răng
gần ngoài là 2 mm; trong nghiên cứu của chúng tôi, khoảng cách này là 1,63 mm. Lỗ chóp ống tủy gần ngoài 2 thường nằm gần về phía cổ răng hơn so với lỗ chóp gần ngoài 1. Xác nhận điều này có ý nghĩa quan trọng khi
xác định chiều dài ống tủy trên lâm sàng. Khi lỗ chóp ống tủy nằm trùng với hướng chụp X quang thì không thể xác định được lỗ chóp ống tủy trên phim đo chiều dài ống tủy. Để xác định chính xác chiều dài ống tủy trên lâm sàng cần phối hợp các phương pháp như: định vị chóp bằng dụng cụ điện tử, X quang, côn giấy và cảm giác xúc giác. Mặc dù việc phát hiện và tạo dạng ống tủy gần ngoài 2 cần các dụng cụ và phương tiện hỗ trợ như kính phóng đại, nguồn sáng mạnh, mũi khoan tròn nhỏ cổ dài … nhưng theo chúng tôi thì yếu tố quyết định sự thành công vẫn là ý thức của nhà lâm sàng.
=>KẾT LUẬN
Lỗ ống tủy gần ngoài 2 nằm trên hay ở phía gần so với đoạn thẳng nối lỗ ống tủy gần ngoài 1 và lỗ ống tủy khẩu cái. Lỗ chóp ống tủy gần ngoài 2 thường nằm gần về phía cổ răng hơn so với lỗ chóp ống tủy. Khoảng cách trung bình giữa lỗ ống tủy gần ngoài 1 và gần ngoài 2 là 1,85mm.
