Những rối loạn vôi hóa răng
Có thê là hàm răng sữa hoặc chỉ bị ở hàm răng vinh viễn và đôi khi cả hai hàm cùng bị vói hoá kém. Người ta thấy nếu răng bị kém vôi hoá thì cũng dề bị tổn thương sâu ràng.
- Răng mủn
Ràng bị mủn có màu vàng bẩn, lấy thám trâm khám thấy ngà răng rất mềm. Người bị mủn răng có nhiều răng sâu, năm 1927, Wimberger đã mô tả bệnh sâu cổ răng ỏ bốn răng cửa trên vĩnh viễn, tác giả thấy 4 răng cửa hàm trên bị hoại tử hoàn toàn, bắt đầu từ năm 14 tuổi sau 3-4 năm răng bị phá huỷ toàn bộ, tác giả cho rằng, có lẽ do thiếu máu nuôi dưỡng mầm răng cửa.
- Giảm sản nâu do di trưyển
Các men răng dểu có màu nâu, một số vùng sáng hơn có màu vàng bẩn. Men răng màu nâu dần dần bị mòn đi, đề lộ từng vùng ngà trắng vàng, khi khám thây cứng. Bệnh này gặp cả ở răng sữa và ràng vinh viễn, tuỷ răng có thế bị vôi hoá một phần hoặc toàn bộ, cho nên răng ít bị sâu, các chân răng phát triển bình thường. Nguyên nhân người ta cho rằng cha mẹ lấy nhau cùng dòng họ.
- Loạn sản Cap-dơ-Đông
Tổn thương có thể gặp ỏ cả răng sữa và hàm răng vĩnh viễn, có dấu hiệu lâm sàng các thân răng mòn ở mức độ khác nhau, từ mòn một núm cho đến cả thân răng, có khi mòn cụt đôn hết cả thân răng.
Các răng bị tổn thương thường bé hơn bình thường, màu men nâu và trong đục, các chân răng nhỏ và mềm, buồng tuỷ hẹp dần, các ống ngà ít đi.
Người ta cho rằng có thể do nhiễm độc trong những tuần lễ đầu của bào thai hoặc do di truyền.
Cả hai loại hàm răng (răng sữa và răng vĩnh viễn) đều mọc muộn và thường bị ảnh hưởng như nhau.
— Tổn thương về tô chức học
Men răng ít bị tổn thương, các lăng trụ xếp không đều và hơi phì to, chất gian trụ nhiều hơn bình thường.
Ngà rang bị tổn thương nhiều hơn men, biếu hiện buồng tuỷ hẹp dần, các ông ngà ít đi, ngoằn ngèo hoặc thành từng đám, nêu phóng đại còn thấy các đám hống trong ngà.
- Nguyên nhản:
Có thế do nhiễm độc trong tuần đầu của bào thai hoặc do di truyền.
- Bệnh fluorô
Bênh fluorô là một trang thái bệnh lý của men răng khi sô" lượng fluor trong cơ thể lên quá mức bình thường.
Fluor có ở trong nước ăn hàng ngày như chè, nước mắm, cá,... có những vùng tỷ lệ fluor trong nước ăn hàng ngày cao hơn tỷ lệ cho phép, dần dần bị nhiễm fluor, có vùng tỷ lệ fluor trong nưóc ăn rất cao có khi tối 12 — 16mg. Người ta cho rằng chất fluor trong nước uống cần thiết cho mỗi cơ thể trung bình là 5mg trong một lít nước.
Ngày nay người ta đã biết rõ về cơ chế tác dụng của fluor đôi vối việc dự phòng sâu răng (íluo + apatit thành hợp chất fluoapatit), ở những vùng có tỷ lệ fluor < 0,7ppm /lít thường có tỷ lệ sâu răng cao.
Bệnh íluorô thường gặp ỏ răng vĩnh viễn mà không gặp ở răng sữa bởi vì mầm rãng sữa khi trong bào thai được rau thai ngăn cản nên không bị huỷ hoại bởi fluor. Tới giai đoạn trẻ ra đòi răng dã dược ngâ'm vôi đầy dủ, nên khi nước uổng có nhiều fluor không làm ảnh hưởng tới men. Trái lại, răng vĩnh viễn hình thành sau khi đứa trẻ ra đời chịu ảnh hưởng nhiều của chất fluor trong nưỏc uống và thức ăn.
Có 2 thể bộnh: Thô không làm mất tổ chức răng và loại có tổn thương tổ chức răng.
Loại nhiễm fluor nhẹ: Tổn thương thấy có gạch trắng trên men hay lôm đốm trắng.
Loại nhiễm nặng: Men răng bị mòn thành rănh hoặc thành từng đám rộng mất men lộ ngà.
* Loại tổn thương khổng làm mất tổ chức răng
- Thể có gạch nhỏ
Những gạch này thể hiện trên bề mặt của các răng, có chỗ tập trung nhiều có chỗ chỉ lẻ tẻ một hai gạch.
- Thể lôm đốm
Những đô"m này có kích thước khác nhau, giữa các đôrn đó có vùng men bình thường. Trên kính hiển vi thấv trên các đôrn đó hình làng trụ của tổ chức men không được xắp xếp theo thứ tự mà rất lộn xộn. Bề mặt các đôrn đó vàng nhẵn bóng không có gỢn như trường hợp sâu răng.
- Thề có chấm trắng
Những chấm trắng này khác nhau theo kích thưốc và hình thể, trong một sô" trường hợp men bị lõm. đường kính khoảng lmm ở răng cửa và răng nanh, những
đốm này có nhiều ỏ mặt ngoài. Thể này được coi là một thể trung gian của 2 loại tôn thương.
'■ Thê mất tô chức răng
- Thê mòn
Những đám mòn rộng trên bề mặt của răng, dặc biệt ỏ trên mặt nhai các răng hàm lỏn. Chỗ men bị mất. ngà răng cũng trỏ thành lôm đốm khòng đểu.
- Thê có huý hoại trên các mặt răng
Đây là thế nặng và ít gập. Chất fluor làm thay dôi các tê bào men và phá huỷ tô chức men. Các chất phot phát vôi cùng bị giám di. Fluor làm ảnh hương tới chức nảng của tuyên giáp và làm giảm di sự trao đối các khoáng chất trong cơ thể.
* Diều trị và dự ph òng
Sau khi phát hiện thấy nguồn nước có chất fluor vượt quá giới hạn cho phép, tôt nhất là thay đổi nguồn nước, nếu không thô thay dối nguồn nước thì phải tránh cho trỏ ăn bột sớm dế tránh tiếp xúc vối nguồn nước, nên cho trẻ án sữa đế tránh sự xâm nhập của fluor, nhưng lại tăng hấp thu can-xi có trong sữa mẹ.
Tại chỗ thường xuyên lau khô răng, bôi lên mặt răng axit lactic nhẹ hay axit trichloracetic hay thấm nước oxy và chiếu dèn lên mặt rãng khoảng 3 — 5 lần/ ngày, mỗi lần chiếu đèn 20 đến 40 giây cho tối khi hôt vết trắng.
Viộc phòng bộnh cho trẻ em từ khi mối đẻ cho dến hết thòi kỳ ngấm vôi của các răng của vĩnh viễn.
Hình 2.1. Giới thiệu hình ánh các dạng tổn thương của răng do nhiễm fluor
- Thường gặp ỏ các răng cửa giữa hàm trên, ràng bé hơn bình thường, có hình quả trứng. Rìa cắn bị mòn theo hình móng tay và hẹp lại, hai bên bò gần và xa có một điểm men. Giữa 2 bờ này men rang bi mòn và cỏ cấu tạo xấu. Trục của 2 răng này gặp nhau về phía dưới.
Rang Hutchinson
Theo thời gian, bò răng mòn dần, rìa cắn không đều, răng có hình trứng.
- Răng hình túi của Mozer
Thân răng vê phía mặt nhai bị teo nhỏ hơn phẩn dưới. Trên đường teo này có một đường rãnh thát tròn như dây của một cái túi. Mặt nhai nhô ra, hẹp hơn thân răng, men trên mặt nhai mòn, vàng bẩn, không dểu và không còn nhận rõ các núm răng. Hình ảnh này quan sát thấy rõ nhất khi trẻ ỏ tuổi 6 — 10.
- Bất thường vể hình thể
Bất thường về hình thể: là loại hay gặp ở các răng hàm lớn của răng vĩnh viễn và răng sữa. Những bất thường hay gặp đó là:
Bất thường về sô núm răng; Núm phụ ở mặt ngoài gần của răng số 4 sữa, núm karabeli là núm phụ ớ mặt gần trong của răng 6.
