Tủy răng và mô nha chu có nguồn gốc từ các mô mạch máu trung mô của mầm răng.Việc cung cấp máu qua các đỉnh lỗ chóp răng và qua các ống tủy phụ để nuôi dưỡng cho răng
Đỉnh lỗ chóp răng là con đường trực tiếp và chủ yếu giữa nha chu với tủy răng và ngược lại
Nếu tủy răng bị nhiễm khuẩn ,vi khuẩn và các sản phẩm chuyển hóa như enzym,nội độc tố đi qua đỉnh lỗ chóp tới mô nha chu và gây viêm.Ngược lại bệnh nha chu đã được chứn minh là có tác hại từ từ gây ảnh hưởng đến tủy răng,nếu mô nha chu bị viêm nhiễm tác động tới việc cung cấp máu cho tủy và có thể gây tủy hoại tử
Điều này dẫn đến phá hủy các sợi mô nha chu và gây tiêu xương ổ răng lân cận.Đồng thời bên ngoài mô tủy,cement cũng có thể xảy ra hiện tượng tiêu, cũng có thể gây nội tiêu hoặc ngoại tiêu chân răng
1.2.ống tủy phụ
Ngoài ống tủy chính, trong hệ thống ống tủy tồn tại nhiều ống tủy phụ kết nối với dây chằng nha chu
Những nhánh ống tủy này được mô tả lần đầu tiên vào năm 1901 bởi Preisưerk
Vị trí thường gặp ống tủy phụ là phần đỉnh của ống tủy và vùng sàn giữa các răng
Thông qua các ống tủy phụ, nhiễm trùng từ mô nha chu có thể lan ngược đến tủy răng và ngược lại. Trong một số trường hợp, các ống tủy phụ bị calci hóa Bender và cộng sự cho rằng, những vấn đề về nội nha và nha chu thường gặp ở các răng hàm lớn nhiều hơn do số lượng các ống tủy phụ dày đặc hơn. Tỷ lệ các ống tủy chia nhánh ở răng số 6 là 46% và trong khoảng 50-60% ở các răng khác
Trên phim Xquang, hiếm khi xác định được các ống tủy phụ, trừ khi nó được trám bít kín sau khi điều trị nội nha
Tuy nhiên, khi có một hoặc các triệu chứng chỉ điểm sau, các nha sĩ nên nghĩ đến có sự hiện diện viêm nhiễm ở ống tủy phụ:
-Giãn rộng dây chằng nha chu dọc bề mặt chân răng
-Tổn thương ở bên hoặc chẽ giữa chân răng
Các ống ngà vận chuyển dịch gian bào. Khi răng bị mất lớp mem hoặc cement chân răng, ngà răng bị lộ, gây chuyển dịch trong ống ngà. Đây là nguyên nhân kích thích sợi thần kinh của mô tủy gây nhạy cảm tủy,viêm tủy, chết tủy Khi tủy chết, sự thoái hóa của tế bào ống ngà mang theo độc tố từ tủy tới mô nha chu
2. Sự xâm nhập của vi khuẩn qua lỗ hở nhân tạo -Bao gồm các lỗ thủng sàn hoặc thủng thành tủy do thao tác không đúng kĩ thuật trong điều trị nội nha
Có sự thông thương giữa mô nha chu và tủy răng do gãy xương chân răng,nứt dọc chân răng, sứt mẻ do chấn thương